Streszczenie: W artykule przedstawiono koncepcję metody Dantotsu radykalnej poprawy jakości, którą opracował Sadao Nomura i którą szczegółowo opisał w swojej książce Droga Toyoty do doskonałej jakości. Zaprezentowano też wyniki zastosowania tej metody w kilku konkretnych zakładach, a także przykład z firmy tworzącej oprogramowanie. Metoda Sadao Nomury może zostać z powodzeniem zastosowana u każdego producenta, a także w firmach nieprodukcyjnych. John Shook i Toshiko Narusawa w swojej przedmowie do książki napisali, że Sadao Nomurę można uznać za współczesnego Wiliama Edwardsa Deminga[1].
- Sadao Nomura – autor metody Dantotsu radykalnej poprawy jakości
Sadao Nomura po przepracowaniu prawie 40 lat w Toyota Motor Corporation na różnych stanowiskach, nie tylko w Japonii, ale także w Indonezji, Australii i Republice Południowej Afryki został w 2006 roku doradcą ds. jakości w oddziale pojazdów przemysłowych Toyota Material Handling będącej częścią Toyota Industries Corporation na prośbę wiceprezesa TICO Tatsuro Matsuury[2]. Sadao Nomura opracował metodę Dantotsu radykalnej poprawy jakości i zaszczepił ją w 6 zakładach Toyota Material Handling w Europie, USA i Japonii. Dzięki tej metodzie w okresie krótszym niż 10 lat zredukowano liczbę wad w procesie nawet o 98% i zmniejszono koszty roszczeń reklamacyjnych od klientów nawet o 93%1.
- Metoda Dantotsu
Słowo Dantotsu w języku japońskim oznacza „ekstremalny” lub „spektakularny”, a metoda Dantotsu w zakresie poprawy jakości polega na osiąganiu wybitnych wyników jakościowych poprzez radykalne zmniejszanie liczby wad. Kluczowym założeniem tej metody jest systematyczna redukcja wad o 50% co roku, aż do osiągnięcia niemal zerowego poziomu wad, jak to przedstawiono na rysunku 1.
Rys. 1. Arytmetyka i krzywa spektakularnej poprawy jakości Dantotsu
- Przykłady skuteczności metody Dantotsu radykalnej poprawy jakości
Dzięki zastosowaniu metody Dantotsu radykalnej poprawy jakości osiągnięto w konkretnych zakładach należących do Toyota Material Handling produkujących pojazdy przemysłowe, w tym wózki widłowe, spektakularne wyniki1:
- W zakładzie Raymond (USA) zredukowano wady z poziomu średnio 1,23 wady na wyrób w 2006 do 0,0036 wady na wyrób w listopadzie 2019 roku – redukcja wad o 99,71%.
- Redukcja liczby wad na pojazd wykrytych podczas kontroli gotowych pojazdów w latach 2007–2015 w zakładzie Takahama (Japonia): 98% (rys. 2).
- Redukcja liczby wadliwych dostaw od dostawców w latach 2007–2015 w 3 zakładach:
- Takahama (Japonia): 86% (rys. 3)
- BT (Szwecja): 76%
- Raymond (USA): 88%.
- Redukcja kosztów roszczeń reklamacyjnych w jednym z 6 zakładów: 93%.
Rys. 2. Redukcja liczby wad na pojazd wykrytych podczas kontroli gotowych pojazdów w zakładzie Takahama (Japonia)
Rys. 3. Redukcja liczby wadliwych dostaw od dostawców w zakładzie Takahama (Japonia)
Metoda Dantotsu znalazła zastosowanie poza zakładami Toyota Material Handling, a nawet poza produkcją. Międzynarodowa firma software’owa Theodo zaczęła 2 lata temu adaptować metodę Sadao Nomury w procesie tworzenia oprogramowania, osiągając spektakularne wyniki jakościowe przy tworzeniu aplikacji. Jeden z zespołów w Theodo utworzył aplikację medyczną z 6000 linii kodu przy jedynie 2 błędach. To 30 razy mniej niż średnia w branży[3]. Wdrożenie metody Dantotsu w branży oprogramowania pokazuje jej uniwersalność i skuteczność w różnych kontekstach biznesowych.
- Metoda 8 kroków Sadao Nomury zapobiegających ponownemu wystąpieniu wad
Sadao Nomura opracował metodę 8 kroków dla działań zapobiegających ponownemu wystąpieniu wad. Metoda ta, oparta na jego bogatym doświadczeniu, jest logiczna i racjonalna, co sprawia, że jest łatwo akceptowana przez pracowników i kadrę kierowniczą (rys. 4).
Rys. 4. Metoda 8 kroków Sadao Nomury dla działań zapobiegających ponownemu wystąpieniu wad[4] (TL to lider zespołu od Team Leader, genchi gembutsu to praktyka Toyoty polegająca na dogłębnym zrozumieniu sytuacji dzięki potwierdzeniu informacji lub danych przez osobistą obserwację u źródła problemu, asaichi to codzienne 30-minutowe spotkanie poranne)
- 10 zasad spektakularnej poprawy jakości według Sadao Nomury
Na rys. 5 przedstawiono 10 zasad niezbędnych w poprawie jakości, które w postaci wskazówek Sadao Nomura wielokrotnie przedstawiał firmom, pomagając im podejmować działania na rzecz jakości Dantotsu.
Rys. 5. 10 zasad spektakularnej poprawy jakości według Sadao Nomury[5]
- Podsumowanie
Metoda Dantotsu jest skutecznym narzędziem do osiągania wybitnych wyników jakościowych w różnych branżach. Dzięki zaangażowaniu pracowników i wdrożeniu systematycznych procesów możliwe jest osiągnięcie niemal zerowego poziomu wad, co przyczynia się do zwiększenia efektywności i konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku globalnym. Metoda Dantotsu, opracowana przez Sadao Nomurę, stanowi przykład japońskiej precyzji i dążenia do doskonałości, które mogą być inspiracją dla firm na całym świecie. Jego książka Droga Toyoty do doskonałej jakości jest niezwykle praktycznym podręcznikiem z niemal 200 schematami, wykresami, rysunkami, tabelami i zdjęciami, które z łatwością mogą zostać zaadaptowane do konkretnej sytuacji w danej firmie.
[*] Tomasz Koch jest współtłumaczem książki Sadao Nomury Droga Toyoty do doskonałej jakości i miał okazję spotkać osobiście autora i być przez niego oprowadzanym po zakładzie Takahama Toyota Logistcs&Forklifts w Japonii w 2017.
[1] Sadao Nomura: Droga Toyoty do doskonałej jakości, Wydawnictwo Lean Enterprise Institute Polska, Wrocław 2023
[2] Doskonalenie należy traktować poważnie – rozmowa z Sadao Nomurą (https://lean.org.pl/doskonalenie-nalezy-traktowac-powaznie-rozmowa-z-sadao-nomura/ dostęp: 26.06.2024)
[3] Fabrice Bernhard: Droga Toyoty do doskonałej jakości poza produkcją? (https://leanbooks.pl/droga-toyoty-do-doskonalej-jakosci-poza-produkcja/ dostęp: 26.06.2024)
[4] Osiem kroków do spektakularnej poprawy jakości (https://lean.org.pl/osiem-krokow-do-spektakularnej-poprawy-jakosci/ dostęp: 26.06.2024)
[5] Folder książki Droga Toyoty do doskonałej jakości (https://pliki.leancenter.pl/grafikar/folder-toyota-way-jakosc.pdf dostęp: 26.06.2024)
