W lutym 2024 roku Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) wprowadziła poprawkę do wszystkich standardów ISO dotyczących zarządzania. Poprawka ta uwzględnia zmiany klimatu w kontekście działalności organizacji. Informacje dostępne na stronie Komitetu ISO wskazują, że zmiana ta dotyczy 37 standardów, które stanowią podstawę certyfikacji dedykowanych systemów zarządzania. Obejmuje to także najbardziej popularne standardy: ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001, oraz ISO 27001. Geneza tej poprawki oraz jej treść były omawiane wielokrotnie od lutego, jednak dla użytkowników poszczególnych standardów ważne jest jej praktyczne zastosowanie. O ile zmiany klimatu w zarządzaniu środowiskowym były już uwzględniane od dawna, to dla pozostałych standardów wymaganie to wzbudziło wiele dyskusji. Czy słusznie?
Praktyczne podejście do tego tematu wymaga przypomnienia dwóch powiązanych ze sobą i często mylonych definicji:
- KLIMAT: Całość zjawisk pogodowych występujących na określonym obszarze w dłuższym okresie. Z punktu widzenia człowieka może być nazywany przeciętnym stanem troposfery w wybranym miejscu. Ustalany jest na podstawie obserwacji prowadzonych przez minimum 30 lat.
- POGODA: Stan atmosfery obserwowany w danym miejscu i czasie, tj. tu i teraz, opisywany za pomocą elementów meteorologicznych, do których należą m.in.: temperatura i wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, zachmurzenie, zjawiska atmosferyczne.
Uwzględniając zmiany klimatu w systemie zarządzania, założenia należy opierać na właściwych informacjach. Z punktu widzenia biznesu i zmian w standardach nie zajmujemy się analizą przyczyn zmian klimatu, ponieważ są one złożone i wpływa na nie wiele czynników. Działania wynikające z poprawki powinny dotyczyć adaptacji biznesu (i systemu zarządzania) do odczuwalnych skutków zmian klimatu.
Kolejnym krokiem jest ustalenie, jakie skutki odczuwalne dla biznesu powoduje zmieniający się klimat. Wśród widocznych skutków zmian klimatu należy wymienić m.in.:
- Topnienie naturalnych lądolodów i lodowców,
- Wzrost poziomu wód w morzach i oceanach,
- Większą częstotliwość i natężenie występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych (np. długotrwałych upałów, gwałtownych opadów i burz, silnych huraganów),
- Zaburzenia obiegu wody w przyrodzie (susze i powodzie, w tym powodzie błyskawiczne),
- Wydłużenie okresu wegetacyjnego flory,
- Stepowienie obszarów porośniętych dotychczas regularną roślinnością oraz wzrost częstotliwości i zasięgu pożarów lasów,
- Zmiany zasięgu występowania gatunków flory i fauny, w tym szkodników i wektorów chorób zakaźnych.
To oczywiście nie wszystkie skutki, jednak już powyższa lista stanowi źródło czynników wpływających na kontekst organizacji, ryzyka biznesowe oraz wymagania wskazywane pośrednio przez zainteresowane strony. W systemowym podejściu warto zadać sobie pytania:
- Jak warunki klimatyczne wpływają na wyrób, warunki pracy, zużycie surowców i innych komponentów, powstawanie odpadów, prace maszyn i instalacji?
- Gdzie w wymaganiach, procesach, kryteriach mają znaczenie zmienne dotyczące warunków klimatycznych?
- Kto nadzoruje dane dotyczące ww. parametrów? Kto wprowadza niezbędne zmiany?
Odpowiedzi na powyższe pytania będą specyficzne dla każdej organizacji. W zależności od nich należy przyjrzeć się realizacji wymagań w poszczególnych punktach standardów. W dużym uproszczeniu, konsekwentne podejście obejmuje wiele zagadnień:
Kontekst organizacji i wynikające z niego wymagania oraz oczekiwania interesariuszy to dopiero początek. Powiązanie kolejnych kroków z ustaleniami przyjętymi w oparciu o punkty 4.1 i 4.2 standardów daje rzeczywisty obraz podejścia organizacji do zmian klimatu.
UWAGA! Już w październiku zapraszamy na urodzinowe warsztaty Jakości bez retuszu z Anną Farion.
W tym roku JAKOŚĆ BEZ RETUSZU z Anną Farion zaprasza do Lublina
📆 12 października 2024
🏕 Focus Hotel Lublin Premium Conference & Spa
tematyka dotyczy najgorętszych kwestii sezonu!
🔝 Zmiany klimatu w systemach zarządzania (Magdalena Gawarecka)
🔝Zarządzanie ryzykiem. Wstęp do normy ISO 31000:2018 (Małgorzata Biarda)
Zapisy: https://jakoscbezretuszu.pl/produkt/zmiana-klimatu-zarzadzanie-ryzykiem/
