W drugim artykule z cyklu o skuteczności systemu zarządzania jakością dowiesz się, co oznacza zwrot „skuteczny system zarządzania jakością” i gdzie szukać wyjaśnienia tego zwrotu. Poznasz moje ostatnie przemyślenia na ten temat po lekturze artykułów Prof. Christensena. Ponownie odpowiesz na pytania, z którymi zostawiłam Ciebie w artykule pierwszym pt. „Skuteczność systemu zarządzania jakością – z czym go porównać?” W międzyczasie zaproszę chętnych Czytelników do sprawdzenia swoich sił w trzech krótkich zadaniach.
Już wiesz, że wspomniany zwrot znajduje się w piętnastu miejscach w normie ISO 9001:2015.
Warto prawidłowo rozumieć, co on oznacza po to, aby dobrze wdrożyć poprawkę Amd 1:2024-02 „ZMIANA 1: Zmiany dotyczące działań w dziedzinie klimatu”, którą dodano do 31 norm systemów zarządzania Typu A, czyli zawierających wymagania. Wśród nich jest też ISO 9001.
We wspólnym komunikacie IAF (International Accreditation Forum) i ISO (International Organization for Standardization) z dnia 23.02.2024 r. wymieniono oczekiwania wobec certyfikowanych organizacji:
„…certyfikowane organizacje powinny upewnić się, że uwzględniły aspekty zmian klimatycznych i ryzyka w ramach rozwoju, utrzymania i skuteczności własnych systemów zarządzania…”
Dla każdego systemu zarządzania objętego poprawką Amd 1:2024-02 zwrot „skuteczność systemu zarządzania” może oznaczać co innego.
Skupmy się teraz na systemie zarządzania jakością, który ma być zgodny z normą ISO 9001.
Gdzie szukać wyjaśnienia zwrotu „skuteczność systemu zarządzania jakością”?
W normie ISO 9000:2015 „Systemy zarządzania jakością – podstawy i terminologia” brak wyjaśnienia tego całego sformułowania. Znajdziesz tam tylko definicję pojęcia „skuteczność”.
p. 3.7.11 ISO 9000:2015 zapisano:
„Skuteczność to stopień, w jakim planowane działania są zrealizowane i planowane wyniki osiągnięte”.
W normie ISO 9001 pierwszym wymienionym wymaganiem jest p. 1. „Zakres normy”. W jego treści ujęto zwrot „skuteczne stosowanie systemu”, co przedstawia Rysunek nr 1.
Rysunek nr 1 Tekst p. 1 „Zakres normy” ISO 9001:2015 z zaznaczonym fragmentem zaznaczonym kolorem zielonym
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
W podpunkcie a) i b) powyższego wymagania wyjaśniono, kiedy system zarządzania jakością będzie uznany za skuteczny. Zwróć uwagę na fragment „…wykazać zdolność do stałego dostarczania…”. Zaznaczyłam go na Rysunku nr 2 czerwonym kolorem.
Rysunek nr 2 Tekst p. 1 „Zakres normy” ISO 9001:2015 z zaznaczonym fragmentami zaznaczonymi kolorem zielonym i czerwonym
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
Na Rysunku nr 3 zaznaczyłam trzy zwroty: „wyroby i usługi”; „wymagania klienta” i „zadowolenie klienta”.
Rysunek nr 3 Tekst p. 1 „Zakres normy” ISO 9001:2015 z fragmentami zaznaczonymi kolorem niebieskim
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
W oparciu o zaznaczone na niebiesko fragmenty z Rysunku nr 3 wykonaj zadanie nr 1.
Zadanie nr 1 (dla chętnych)
Zastanów się nad kolejnością ułożenia zaznaczonych na niebiesko fragmentów tekstu p. 1. „Zakres normy” w ISO 9001, tj. „wyroby i usługi”; „wymagania klienta” i „zadowolenie klienta”, jeśli chodzi o system zarządzania jakością. Czy zostawisz je w takiej kolejności, w jakiej są wymienione? Czy zmienisz tę kolejność? Wpisz ją poniżej:
Twoja kolejność:
- …………………………………………………………..
- ………………………………………………………….
- ………………………………………………………….
Sprawdź, czy Twoja kolejność jest taka sama, jak ta zaproponowana przeze mnie. Przedstawiłam ją na rysunku nr 4
Rysunek nr 4 Kolejność trzech zwrotów z p. 1. „Zakres normy” w ISO 9001, tj. „wyroby i usługi”; „wymagania klienta” i „zadowolenie klienta”
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
Przeczytaj jeszcze raz tekst p. 1. „Zakres normy” w ISO 9001 zamieszczony na Rysunku nr 2 oraz definicję pojęcia „skuteczność” z normy ISO 9000:2015, podaną wcześniej. Zastanów się nad tym, czym są „planowane działania”, a czym „planowane wyniki” z tej definicji, odnosząc ją do systemu zarządzania jakością.
Czy Twoja odpowiedź pokrywa się z moim zestawieniem, które przedstawiłam na Rysunku nr 5?
Rysunek nr 5 Zestawienie treści definicji pojęcia „skuteczność” z normy ISO 9000:2015 z wybranymi fragmentami p. 1 „Zakres normy” z ISO 9001 w odniesieniu do pojęć „planowane działania” i „planowane wyniki” dla systemu zarządzania jakością
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9000:2015 „Systemy zarządzania jakością – Podstawy i terminologia ”, Warszawa 2016, s. 26 i PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
Z powyższego zestawienia wynika, że planowane działania to „wykazywanie przez organizację zdolności do stałego dostarczania…”, a nie „procesy”.
Z kolei „planowane wyniki”, które mają być osiągnięte w skutecznym systemie zarządzania jakością, to „wyroby i usługi, które mają spełniać wymagania klienta oraz wymagania prawne i regulacyjne odnoszące się do tych wyrobów i usług”.
Na Rysunku nr 6 przedstawiłam graficznie zestawienie z Rysunku nr 5.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PN-EN ISO 9000:2015 „Systemy zarządzania jakością – Podstawy i terminologia ”, Warszawa 2016, s. 26 i PN-EN ISO 9001:2015 „Systemy zarządzania jakością – Wymagania”, Warszawa 2016, s. 10
Nadszedł czas na opisanie, kiedy system zarządzania jakością będzie skuteczny. W tym celu wykonaj Zadanie nr 2.
Zadanie nr 2 (dla chętnych)
Zastanów się nad tym, kiedy system zarządzania jakością w firmie jest skuteczny i opisz to. Skorzystaj z zestawienia treści definicji pojęcia „skuteczność” z normy ISO 9000:2015 z wybranymi fragmentami p. 1 „Zakres normy” z ISO 9001 w odniesieniu do pojęć „planowane działania” i „planowane wyniki” dla systemu zarządzania jakością, które znajdziesz na Rysunku nr 5. Możesz skorzystać z poniższego wzoru
Wzór:
System zarządzania jakością w Firmie jest skuteczny wtedy, gdy pomaga, aby wykazywała ona zdolność do stałego dostarczania ……..
Twój opis:
System zarządzania jakością w Firmie jest skuteczny wtedy, gdy pomaga, aby wykazywała ona zdolność do stałego dostarczania …………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Przydałby się przykład.
Na jednej ze stron internetowych znalazłam bardzo ciekawy opis wyrobu spółki w odniesieniu do funkcji, jaką ten wyrób pełni dla jej klientów. Sprawdź Rysunek nr 7.
Rysunek nr 7 Opis wyrobu spółki Koksownia Bytom Sp. z o.o. zamieszczony na jej stronie internetowej
Źródło: https://koksowniabytom.pl/
Zadanie nr 3 (dla chętnych)
Zastanów się nad tym, kiedy system zarządzania jakością w firmie „Koksownia Bytom Sp. z o.o.” będzie skuteczny. Skorzystaj z Zadania nr 2, które przed chwilą zrobiłeś/aś. Opisz to konkretnie w oparciu opis z Rysunku nr 7 oraz wykorzystując informacje zawarte na rysunkach nr 5 i 6.
Twój opis skuteczności systemu zarządzania jakością w Spółce Koksownia Bytom Sp. z o.o.:
System zarządzania jakością w Firmie jest skuteczny wtedy, gdy pomaga, aby wykazywała ona zdolność do stałego dostarczania …………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Na koniec wróćmy do pytań, z którymi Ciebie zostawiłam w pierwszym artykule.
Przypomnij je sobie i ponownie wybierz odpowiedź. Porównaj ją z poprzednią. Jest taka sama, czy ją zmieniasz?
Pytanie nr 1
Czy „skuteczność systemu zarządzania jakością” oznacza to samo, co „system zarządzania jakością”?
Pomyśl i zaznacz właściwe
o TAK o NIE
W jakim stopniu jesteś pewny/a swojej odpowiedzi: ……………..%
Pytanie nr 2
Czy „skuteczność systemu zarządzania jakością” oznacza to samo, co „skuteczne procesy”?
Pomyśl i zaznacz właściwe
o TAK o NIE
W jakim stopniu jesteś pewny/a swojej odpowiedzi: ……………..%
W następnym artykule z tego cyklu dowiesz się, co oznacza pojęcie „zdolność” i z jakich trzech grup czynników się składa. One definiują, co organizacja jest w stanie osiągnąć, a czego nie. Poznasz moje rozwiązania zadań nr 2 i 3 oraz odpowiedzi na pytania nr 1 i 2. Porównasz je ze swoimi. Zaproszę Ciebie też do zrobienia opisu skuteczności systemu zarządzania jakością dla Twojej Firmy.
