Firmy wciąż budują swoje struktury organizacyjne na podstawie doświadczenia. Jednakże warto zauważyć, że doświadczenie nabiera wartości tylko wtedy, gdy przyszłość nie jest ściśle podobna do przeszłości. W wielu branżach obecnie trendy zmieniają się z taką szybkością, że doświadczenie staje się nie tylko nieistotne, ale również potencjalnie ryzykowne. Bez uwolnienia procesu tworzenia strategii od tyranii doświadczenia, szanse na rewolucję przemysłową są niewielkie.
Dlaczego Model doskonałości EFQM zjada metodę „Hoshin Kanri” na śniadanie?
Jak można przeczytać na stronie 👉 Lean Enterprise Institute Poland, który w Polsce wdraża tą metodę od 2010 roku – aby wykorzystać w pełni potencjał firmy, trzeba ukierunkować ją na jeden cel oraz zaangażować wszystkich pracowników i zasoby w jego realizację.
Hoshin Kanri jest siłą napędową transformacji Lean od 1965 roku i jest to proces zarządzania, który dostosowuje (ang. align) – zarówno w pionie, jak i w poziomie – funkcje i działania organizacji do jej celów strategicznych. W ramach procesu opracowywany jest szczegółowy plan – zazwyczaj roczny – z precyzyjnymi celami, działaniami, harmonogramem, odpowiedzialnością i miernikami.
Z całą pewnością metoda Hoshin Kanri zyskała niezliczonych propagatorów, a jej skuteczność zasługuje na aprobatę, jednak to już dzisiaj nie wystarczy i przyznajmy się do tego.
Korporacje na całym świecie osiągają granice inkrementalizmu. Wyciskając kolejny grosz z kosztów (np. redukują szkolenia dla pracowników), uzyskując produkt na rynek kilka tygodni wcześniej, odpowiadając na zapytania klientów nieco szybciej, zwiększając jakość o jedną setną tolerancji, zdobywając kolejny punkt udziału w rynku – to są dziś obsesje menedżerów. A jak pisze Gary Hamel (prof. w London Business School i założyciel Management Lab.) jest to jak dążenie do stopniowych ulepszeń, podczas gdy rywale wymyślają na nowo przemysł. Strategia potrzebuje rewolucji.
A rewolucyjnym podejściem jest zdecydowanie Model doskonałości EFQM, łączy on bowiem w sobie strategiczny charakter, koncentrację na działalności operacyjnej i orientację na wyniki wciąż zadając pytania i nie tracąc z polu widzenia potrzeb interesariuszy i zarządzania transformacją.
European Foundation for Quality Management (EFQM) – Europejska Fundacja Zarządzania Jakością – została założona w 1988 roku przez czternastu ówczesnych liderów europejskiej gospodarki i zatwierdzona przez Komisję Europejską. Nadrzędnym celem tej organizacji było przyspieszenie akceptacji Zarządzania Jakością jako strategii osiągnięcia globalnej przewagi konkurencyjnej. Dzisiejszy model EFQM wykorzystuje 7 kryteriów oceny, w tym:
📍 cel, wizję i strategię,
📍 kulturę organizacyjną i przywództwo
📍 angażowania interesariuszy,
📍 zarządzanie bieżącą działalnością i transformacją,
📍 postrzeganie przez interesariuszy,
📍 wyniki strategiczne i operacyjne,
dzięki czemu rozwija zdolności organizacji do identyfikowania szans i zagrożeń występujących w jej ekosystemie, a następnie reagowania w zwinny, skuteczny i efektywny sposób.
Zdj. Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – krajowej jednostki EFQM
Model doskonałości EFQM nie dyskryminuje innych metod czy narzędzi takich jak wspomniany powyżej Hoshin Kanri. Nie stawiam też Hoshin Kanri i Modelu EFQM w opozycji, wręcz przeciwnie, pokazuję jednak, że obecnie Hoshin Kanri nie wystarczy, a Model EFQM – Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością – zawiera wszystkie możliwości patrzenia na organizację z lotu ptaka, bo obecnie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, organizacja musi radzić sobie z zarządzaniem dwoma wyzwaniami jednocześnie, tj. skutecznym i zarazem efektywnym zarządzaniem zmianami i zarządzaniem działalnością operacyjną.
Zamiast rekomendować pojedyncze metody doskonalenia przedsiębiorstwa, fundacja rozwinęła uniwersalny model oparty na doświadczeniu kilku większych europejskich przedsiębiorstw. Model Doskonałości EFQM to kompleksowe i zaawansowane narzędzie doskonalenia organizacji. Obejmuje on wszystkie najważniejsze obszary funkcjonowania organizacji i dokładnie określa, jakie wymagania powinno się spełnić w tych obszarach. Dzięki temu Model służy jako kompleksowe narzędzie samooceny i jednocześnie wzór doskonałości, do którego należy dążyć, podejmując odpowiednie działania w każdym z wyróżnionych obszarów. Samoocena uświadamia organizacji jej silne strony oraz pozwala zidentyfikować obszary, które należy doskonalić. Model Doskonałości EFQM nie narzuca ani nie sugeruje gotowych rozwiązań, dopuszcza natomiast wiele sposobów podejścia do osiągnięcia trwałej doskonałości we wszystkich aspektach działalności organizacji.
The European Foundation for Quality Management jest organizacją non-profit powstałą w 1989 roku w Brukseli. Wspiera ponad 50 tys. organizacji z Europy i nie tylko, bowiem obok BMW, TOYOTA czy BOSCH pojawia się Aramco i Huawei. Opracowany i rozwijany przez fundację, Model EFQM jest praktycznym narzędziem wspierającym organizacje w zarządzaniu zmianami i doskonaleniu ich wyników. Określa ramy procesu zarządzania i buduje podstawy do osiągania długoterminowego sukcesu oraz zrównoważonego rozwoju organizacji. Zbudowany zgodnie z koncepcją desing thinking pomaga w procesie zmian, transformacji i przełomowym myśleniu, które stanowią codzienne wyzwania dla współczesnych organizacji.
Model EFQM przez określenie kierunku wytycza drogę do tego, aby organizacja była postrzegana jako lider w swoim ekosystemie i została dobrze przygotowana do realizacji swoich planów na przyszłość. Model przy zaangażowaniu wszystkich interesariuszy może dać natychmiastowy obraz, w jakim miejscu przedsiębiorstwo się znajduje oraz wskazać drogę do jego ciągłego doskonalenia. Kryteria Modelu oparte na logice zadawania pytań:
(KIERUNEK)
„Dlaczego” ta organizacja istnieje?
Jaki cel spełnia?
Skąd ta konkretna strategia?
(WYKONANIE)
„Jak” zamierza zrealizować swój cel i strategię?
(WYNIKI)
„Co” dotychczas osiągnęła?
„Co” zamierza osiągnąć jutro?
umożliwiają liderom zrozumienie związków przyczynowo-skutkowych między tym, jak ich organizacja działa a wynikami, jakie osiąga. I właśnie w oparciu o siedem kryteriów Modelu EFQM dr hab. inż. Marek Roszak, prof. PŚ oraz przewodniczący Kapituły Polskiej Nagrody Jakości wspólnie z Fundacją Rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – krajowej jednostce EFQM stworzył system oceny i kwalifikacji uczestników do konkursu Polskiej Nagrody Jakości. Samoocena przedsiębiorstw w oparciu o Model Doskonałości EFQM, w porównaniu z innymi systemami oceny, uwzględnia bogatszy zakres zagadnień odnoszących się w sposób kompleksowy do różnorodnych działań na rzecz jakości. Kryteria Europejskiej Nagrody Jakości, które posłużyły jako wzorzec przy opracowywaniu zasad konkursu Polskiej Nagrody Jakości, rozszerzają koncepcję TQM o bardzo wiele czynników dotyczących zwłaszcza ogólnego obrazu ocenianej organizacji, włącznie z aspektami społecznymi i ekologicznymi.
