Czego one dokładnie dotyczą?
Praca zdalna
Pracownicy będą mieli możliwość stosowania pracy zdalnej na podstawie Kodeksu Pracy.
Ważne jednak jest to, iż miejsce wykonywania pracy musi zostać ustalone z pracodawcą. Dodatkowo w wyjątkowych sytuacjach pracodawca będzie miał możliwość wydania polecania do pracy zdalnej, aczkolwiek do tego niezbędne będzie potwierdzenie przez pracownika, iż ma warunki do wykonywania pracy zdalnej.
Firma wysyłająca pracownika na pracę zdalną, będzie zobowiązana do tego, aby zapewnić mu materiały oraz narzędzie niezbędne do wykonywania pracy, a także pokryć koszty energii elektrycznej. Również istotne jest to, że pracownikom będzie przysługiwała możliwość wnioskowania o możliwość pracy zdalnej w wyjątkowych sytuacjach (okazjonalna praca zdalna). Zgodnie z wprowadzoną przez Senat poprawką, będzie to możliwe w wymiarze 24 dni w roku.
Komu nie będzie można odmówić pracy zdalnej?
1) pracownica w ciąży,
2) pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
3) pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
3) pracownik, o którym mowa w art. 1421 § 1 pkt 2 i 3 kodeksu pracy – chodzi tu o:
- pracownika – rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2020 r. poz. 1329),
- pracownika – rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
- pracownika – rodzica dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
Dotyczy to również pracowników, o których mowa w art. 1421 § 1 pkt 2 i 3 kodeksu pracy, również po ukończeniu przez dziecko 18. roku życia.
Nowe rodzaje/zasady urlopów:
Urlop rodzicielski
a)dłuższy urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski będzie dłuższy. Dziś to 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica
b) urlop opiekuńczy
Pracownikowi będzie przysługiwać w ciągu roku kalendarzowego urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Urlop ten będzie bezpłatny
c) siła wyższa
Korzystając ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej lub pilnych spraw rodzinnych, można nabyć kolejne dwa dni wolnego. Dni te będą płatne, ale tylko w połowie wymiaru przysługującego wynagrodzenia.
Więcej przywilejów dla rodziców
Art. 178 § 2 z projektu nowelizacji informuje nas o tym, że rodzice, bądź opiekunowie małych dzieci (do 8. roku życia), będą mogli liczyć nie tylko na dodatkowy urlop, ale również na inne bardzo istotne uprawnienia.
Jak się okazuje, owych pracowników bez jego zgody nie wolno:
- zatrudnić w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej,
- delegować poza stałe miejsce wykonywania pracy,
- obejmować systemem przerywanego czasu pracy (z maksymalnie 5 godzinami przerwy w trakcie doby).
Elastyczna organizacja pracy dla rodziców
Nowe przepisy zobowiązują pracodawców do zapewnienia rodzicom dzieci do lat 8 elastycznej organizacji pracy. Pracownicy nie nabędą nowych uprawnień automatycznie, bo niezbędne będzie złożenie wniosku. Pracodawca ma 7 dni na odpowiedź i może ten wniosek rozpatrzyć negatywnie, ale w tym wypadku ma obowiązek podania na piśmie uzasadnienia takiej odmowy.
Pracujący rodzice mogą skorzystać z następujących udogodnień:
- telepraca,
- obniżenie dotychczasowego wymiaru czasu pracy,
- indywidualny rozkład czasu pracy,
- praca weekendowa,
- przerywany czas pracy,
- skrócony tydzień pracy,
- przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy.
Nowe zasady umów na okres próbny:
W 2023 roku zmienią się też zasady stosowania umów na okres próbny. Maksymalny czas trwania takiego kontraktu będzie zależał od długości umowy na czas określony, jaką firma będzie chciała zawrzeć z zatrudnionym po okresie próby i będzie wynosić odpowiednio:
- jednego miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
- dwóch miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy,
- trzech miesięcy — w pozostałych przypadkach (czyli np. gdy po okresie próbnym firma od razu chce zawrzeć umowę na czas nieokreślony).
Dwa pierwsze z wymienionych terminów będzie można dodatkowo wydłużyć o maksymalnie jeden miesiąc. Ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem będzie dopuszczalne, jeżeli ma być on zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.
Nowe zasady wypowiadania umów na czas określony
W 2023 roku pracodawca będzie musiał uzasadniać wypowiedzenie takiej umowy i konsultować je z reprezentującym pracownika związkiem zawodowym. Obecnie takie wymogi dotyczą tylko wymówienia umowy na czas nieokreślony.
Nowe przepisy przewidują, że osoby zatrudnione na czas określony przed sądem będą mogły domagać się przywrócenia do pracy, a nie jedynie odszkodowania. Z kolei konieczność konsultowania zamiaru zwolnienia ze związkiem zawodowymi w praktyce może ułatwić unikanie wypowiedzenia.
